Μια πρώτη συνοπτική παρουσίαση ενός «γνωστού – αγνώστου». Ανακαλύψτε τον σκύλο του “επόμενου αιώνα”, μάθετε για τα χαρακτηριστικά, το ταμπεραμέντο, τα κατορθώματα και τα σπάνια προσόντα του και αποφασίστε αν όσα τον κάνουν να ξεχωρίζει ταιριάζουν με τις δικές σας επιθυμίες και δυνατότητες απόκτησής του.
Ο Βελγικός Ποιμενικός «Malinois» είναι μια δημοφιλής στους «ειδικούς» φυλή σκύλων, αλλά ταυτόχρονα και μία από τις λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό.
Πήρε το όνομα του από την πόλη Μαλίν, του Bελγίου. Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα υπήρχαν πολλές συγγενικές φυλές ποιμενικών σκύλων αλλά, καθώς η βοσκή προβάτων έπαψε να είναι απαραίτητη, οι κυνοτρόφοι τους “εξευγένισαν” και δημιούργησαν έναν βασικό τύπο, με τέσσερα χρώματα και ποικιλίες τριχώματος.
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να φυλάει κοπάδια μέσα και γύρω από το Βέλγιο, επειδή ήταν καλός φύλακας για το αγρόκτημα, προστατευτικός με τα πρόβατα και ανθεκτικός στις βροχές, το κρύο και τις ασθένειες.
Το 1911 μεταφέρθηκε στις Η.Π.Α και αναγνωρίστηκε το 1912. Την δεκαετία 1940 – 50 χάθηκαν οι αρχικές εισαγωγές και η φυλή χαρακτηρίστηκε «προς εξαφάνιση» μέχρι και το 1958. Το 1965 κατατάχθηκε στους σκύλους εργασίας.
Διαφοροποιήσεις πέραν του Ατλαντικού
Στις πιο πολλές χώρες και κυρίως τις Ευρωπαϊκές, οι διαφοροποιήσεις του Βελγικού ποιμενικού έγιναν δεκτές σαν διαφορετικές μορφές της ίδιας ράτσας («ένα σκυλί – τέσσερις τύποι»). Αντιθέτως στις Η.Π.Α, αναγνωρίστηκαν σαν χωριστές. Βελγικός τσοπανόσκυλος (Γκρενετάελ, Βελγικός Τερβιρέν και Μαλινουά. Ο Λακενουά δεν αναγνωρίζεται από την A.K.C ως χωριστή φυλή.
Οι τέσσερις τύποι του Βελγικού Ποιμενικού ξεχωρίζουν αρκετά μεταξύ τους στα μορφολογικά χαρακτηριστικά, το χαρακτήρα και τις εργασιακές τους ικανότητες. Ως απλό δείγμα σύγκρισης, ο Λακενουά έχει τρίχωμα σκληρό, στεγνό, ποτέ κατσαρό και χρώμα κοκκινωπό, φαιοκίτρινο και μαύρη σκίαση, ο Tερβίρεν ξεχωρίζει για την ενεργητικότητά του και ο Γκρενετάελ για το μακρύ, μαύρο, εξωτερικό του τρίχωμα (μερικές φορές με άσπρα μπαλώματα).
«Πληθυσμός»
Επίσημα στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των Mαλινουά υπάρχουν μόνο για τις Η.Π.Α, όπου το 1996 είχαν πιστοποιηθεί επισήμως 4.000 σκύλοι αυτής της φυλής. Στην Ευρώπη ζουν πολλοί περισσότεροι, ειδικά στην Γαλλία και στο Βέλγιο όπου θεωρούνται η πιο δημοφιλής φυλή. Στην Ελλάδα ο αριθμός τους είναι σημαντικά περιορισμένος και μόνο τα τελευταία χρόνια αρχίζει να αυξάνεται, κυρίως λόγω της συστηματικής προσπάθειας ορισμένων εκτροφέων.
Στην «υπηρεσία» του ανθρώπου
Το Mαλινουά ανήκει στα σκυλιά εργασίας. Στο παρελθόν εργάστηκε κύρια ως τσοπανόσκυλο, όπου και διακρίθηκε για τις εξαιρετικές του ικανότητες, την καταπληκτική παρατηρητικότητα, την αίσθηση της απουσίας προβάτων, την επίγνωση του κινδύνου, την επιβολή της τάξης, τη μειλίχια αυστηρότητά του και την θαυμάσια εκτέλεση των καθηκόντων του.
Σήμερα, που η εργασία του τσοπανόσκυλου πέρασε σε δεύτερη μοίρα, καλείται να παίξει ένα σημαντικότερο ρόλο ως σκύλος προστασίας, φύλακας, αστυνομικός σκύλος και το κυριότερο, ως ιδανικός φίλος και σύντροφος.
Eξαίρετος «αμυντικός» σκύλος, χρησιμοποιείται από το στρατό, την αστυνομία και την πυροσβεστική υπηρεσία σε ιδιαίτερα απαιτητικές αποστολές φύλαξης, ανίχνευσης βόμβων και ναρκωτικών αλλά και για το τράβηγμα ελκήθρων και κάρων.
Πολύ δυνατός και πιστός, γίνεται καλός φύλακας του σπιτιού και ιδανικός για συντροφιά επειδή «αντέχει» στα παιχνίδια των παιδιών και εξοικειώνεται πολύ γρήγορα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και τις συνήθειες της οικογένειας.
Γενικά εξωτερικά χαρακτηριστικά
Το Mαλινουά είναι καλά ισορροπημένο «τετράγωνο σκυλί». Καθώς το παρατηρείς από τα πλάγια, σου δίνει την εντύπωση ότι η ράχη και τα πόδια του σχηματίζουν ένα αρμονικό τετράγωνο -εικόνα σταθερότητας και στιβαρότητας, χωρίς να είναι σκυλί ογκώδες ή με μεγάλες μάζες.
Το καλά αναπτυγμένο μυϊκό του σύστημα δεν είναι αντιαισθητικά υπερτροφικό και, σε συνδυασμό με το κεφάλι του – που έχει μια «καθαρή κοπή» – του προσδίδει συμμετρικές αναλογίες και αισθητική ισορροπία μεταξύ κορμού και κεφαλιού.
Η γενικότερη κομψότητα στην εμφάνιση τονίζει τον εξαιρετικά υπερήφανο χαρακτήρα του: το κεφάλι και ο λαιμός στέκουν ψηλά, προσφέροντας ένα «επιπλέον συν» στη γενικά αγέρωχη όψη του, που δίνει αμέσως την εντύπωση ενός ζώου γεμάτου ζωή και πάντα σε εγρήγορση. Η έκφραση του και η χαρακτηριστική έξυπνη ματιά συμβαδίζει με την ετοιμότητα για δράση, τη συνεχή παρατήρηση, την εστιασμένη προσοχή.
Συνήθως το αρσενικό είναι πιο εντυπωσιακό και μεγαλειώδες από το θηλυκό, το οποίο πάντως υπερέχει σε κομψότητα.
Αθλητικά χαρακτηριστικά
Το Mαλινουά είναι σκυλί «έντονα ενεργητικό», δραστήριο, αεικίνητο και ακούραστο. Όταν τρέχει, η κίνηση είναι ελεύθερη, ζωηρή, κοφτή, γρήγορη, βιαστική και φουριόζικη και καλύπτει τη μέγιστη απόσταση. Περισσότερο «πετά» παρά περπατά, κυριολεκτικά απογειώνεται, θυμίζοντας περισσότερο “πούμα” παρά έναν οποιοδήποτε άλλο σκύλο. H καταπληκτική του όσφρηση συνεργάζεται με τις αθλητικές του ικανότητες βελτιώνοντας ακόμη περισσότερο την απόδοσή του σε διαγωνισμούς ή καταστάσεις ανάγκης.
Προσωπικότητα – ιδιοσυγκρασία
Το Mαλινουά διακρίνεται για το συνδυασμό εξυπνάδας και περιέργειας. Διψά για ζωή και ψάχνει πάντα κάποια δουλειά να κάνει… Πολύ υπάκουο, σίγουρο για τον εαυτό του, με μεγάλη αυτοπεποίθηση, περήφανο, σοβαρό, πάντα σε εγρήγορση, αφοσιωμένο, ανταποκρίνεται εύκολα στην εκπαίδευση.
Ο κατάλληλος συνδυασμός επιλογής κουταβιού, εκπαίδευσης και φροντίδας, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα έναν σκύλο περήφανο, ηγετικό, ενεργητικό, θαρραλέο, αυθόρμητο, με καλώς εννοούμενη επιθετικότητα, αισθησιακό, επίμονο, αγωνιστή, λογικό, δυνατό, ευαίσθητο, εφευρετικό, τελειομανή, ερευνητικό, άφοβο και ατρόμητο. Αντίθετα η κακή επιλογή, η ανεπαρκής εκπαίδευση και η πλημμελής φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε ένα σκύλο με ψυχολογικά προβλήματα, κόμπλεξ, νευρικότητα, θυμό, άγχος, ξεροκεφαλιά που συχνά καταλήγει «εκτός ελέγχου».
Tο Mαλινουά τείνει να δεθεί ισχυρά με ένα ή δύο άτομα και φαίνεται ότι προτιμά τις γυναίκες από τους άντρες. Είναι καλό και προστατευτικό με τα παιδιά, αρκεί να εκπαιδευτεί σωστά. Συναισθηματικά δεμένο με την οικογένεια (μέχρι σημείου κτητικότητας) και «σκληρό» απέναντι στους ξένους ήδη από 2 – 3 μηνών δεν επιτρέπει σε κανέναν ξένο να μπει στο σπίτι “του”. Πιστό και αφοσιωμένο, απαιτεί τα χάδια και την επικοινωνία, ζει για εσάς αλλά απαιτεί προτεραιότητα στη σχέση σας. Χρειάζεται να αισθάνεται μέλος της οικογένειας και το «ξεπληρώνει» με το παιχνίδι του και ως τέλειος φύλακας. Αν το παρατήσετε ή δεν του δείξετε το ανάλογο ενδιαφέρον, θα βρει τρόπο να «διασκεδάσει» τις εντυπώσεις και να το «ανταποδώσει», πολύ συχνά σε βάρος σας. Αγωνιστής με έντονο αθλητικό πνεύμα, δεν αφήνει τίποτα που να θεωρεί δικό του και δεν παρασύρεται από τους άλλους.
Μάγκας, σιωπηλός, δεν τον ακούμε ποτέ εάν δεν το θέλουμε, αρκεί να «μην τον ξεχάσουμε». Του αρέσει πολύ να παίζει με τα σαγόνια του. Διακρίνεται για τον έντονο αισθησιασμό του, την ευαισθησία, την αίσθηση του ωραίου που διαθέτει και την σχέση του με το αντίθετο φύλο («ερωτύλος»).
Εκπαίδευση – Κοινωνικοποίηση
Το Mαλινουά μπορεί να είναι είτε «ό,τι καλύτερο» σας έχει τύχει ή «ό,τι χειρότερο». Ενδιάμεση κατάσταση δεν υπάρχει και αυτό θα εξαρτηθεί αποκλειστικά και μόνο από εσάς και τον εκπαιδευτή του.
Όλα τα Mαλινουά απαιτούν συστηματική εκπαίδευση με σφρίγος, κέφι, πρόκληση και παιχνίδι για να ελεγχθεί η υψηλή ενεργητικότητά τους και να τα στρέψεις σε χρήσιμες δραστηριότητες. Συναισθηματικά σκληρές μέθοδοι προπόνησης δεν λειτουργούν και, ειδικά στα Mαλινουά, μπορεί να φέρουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Λόγω του προστατευτικού ενστίκτου του, πρέπει να κοινωνικοποιηθεί από πολύ μικρή ηλικία (από 2 – 3 μηνών). Οι εκτροφείς θα πρέπει να κοινωνικοποιούν τα κουτάβια από τη γέννησή τους. Η κοινωνικοποίηση σε «τάξεις» (μαζί με άλλα) συστήνεται από πολλούς εκπαιδευτές για τα νεαρά κουτάβια, αφού, εάν δεν κοινωνικοποιηθεί ή δεν εκπαιδευτεί σωστά, το μαλινουά μπορεί να γίνει επικίνδυνο προς τα άλλα σκυλιά.
Επειδή λατρεύει να ευχαριστεί το αφεντικό του όταν, σπάνια, κάνει λάθος μπορεί να πληγωθεί πάρα πολύ. Αν αισθανθεί υπερβολική πίεση από τον ιδιοκτήτη ή τον εκπαιδευτή του (φυσική ή πνευματική) θα υποκύψει και θα τα παρατήσει ή, περιστασιακά θα προσπαθήσει να δαγκώσει, για να αποφύγει την ένταση της σύγχυσης ή της εσωτερικής διαμάχης.
Ανεπιθύμητη επιθετικότητα?
Το Mαλινουά αποτελούν «προστατευτική» και όχι «επιθετική» φυλή, αλλά αυτό εξαρτάται λιγότερο από το σκύλο και περισσότερο από το αφεντικό και το σπιτικό του. Ένα καλά αναθρεμμένο, ορθά κοινωνικοποιημένο και εκπαιδευμένο Mαλινουά θα εκτιμήσει με ηρεμία κάθε κατάσταση και θα χρησιμοποιήσει καλή κρίση και ανταπόκριση: Δεν θα είναι επιθετικό ή νευρικό στη συμπεριφορά του προς αγνώστους ανθρώπους ή καταστάσεις, παρά μόνον όταν λείπει το αφεντικό του και κάποιος άγνωστος εισβάλει στο χώρο της «οικογένειάς του». Αν όμως δεν προσέξουμε και του φωνάζουμε σε μικρή ηλικία ίσως αποκτήσει φοβίες και κόμπλεξ που δεν ξεπερνιούνται. Σκυλιά με χαμηλό ταμπεραμέντο ή όσα έχουν κοινωνικοποιηθεί ανεπαρκώς ή λανθασμένα, μπορεί να γίνουν υπερντροπαλά ή υπερεπιθετικά. Γι’ αυτό θεωρούμε σημαντικό να αποκτήσετε το κουτάβι σας από εκτροφείς που διαθέτουν σκύλους με καλό χαρακτήρα και να το κοινωνικοποιήσετε από πολύ νωρίς στη ζωή του.
Σχέσεις με παιδιά
Το Mαλινουά αναπτύσσει ιδιαίτερη σχέση με τα παιδιά. Σε κάποιες περιπτώσεις εκτελεί χρέη «νταντάς και προστάτη» – ειδικά εάν μεγαλώνουν μαζί. Εάν δεν μεγαλώσουν μαζί πρέπει να τους δοθεί ο χρόνος και η δυνατότητα να συναναστραφούν και να συνηθίσει ο ένας τον άλλο. Παρότι «αντέχει τα πάντα» από τα παιδιά, θα πρέπει να θυμάστε ότι είναι ένα σχετικά μεγάλο σκυλί, υπερδραστήριο και πολύ γρήγορο στις αντιδράσεις του, για αυτό δεν θα πρέπει να το αφήνετε χωρίς επίβλεψη με τα πολύ μικρά ή τα πολύ άτακτα παιδιά.
Προσαρμογή στη ζωή του σπιτιού
Αν και κανονικά ζει στην ύπαιθρο, το Mαλινουά γίνεται πολύ “εύκολο” κατοικίδιο γιατί μπορεί να προσαρμοστεί καλά και σχετικά εύκολα στη ζωή του σπιτιού – αρκεί να έχει τη δυνατότητα για φυσική δραστηριότητα. Δεν είναι όμως σκυλί που θα το βάλω στο «σπιτάκι» του, δένοντας το με την αλυσίδα. Αν το παραμελήσεις, αδιαφορήσεις γι’ αυτό ή το «στριμώξεις», θα το πληρώσεις…
Τα malinois δεν είναι για όλους
Είναι «δύσκολο» ζώο για ανθρώπους με μικρή εμπειρία στα σκυλιά. Δεν είναι σκυλί για τον καθένα αλλά αν κοινωνικοποιηθεί και εκπαιδευτεί σωστά, γίνεται εξαιρετικός σύντροφος της οικογένειας και αναπόσπαστο μέλος της (προτιμά να ζει μέσα στην «οικογένεια του».
Δραστήριο και αεικίνητο, δεν κάθεται εύκολα σε μια μεριά (ειδικά τα κουτάβια)και χρειάζεται ένα έμπειρο αφεντικό που να το μεταχειρίζεται με τον κατάλληλο τρόπο, και το οποίο θα αναγνωρίσει ως τον αρχηγό του. Του αρέσει να συμμετέχει στις δραστηριότητες σας – έτσι αν σας αρέσει το τρέξιμο, η πεζοπορία ή το ποδήλατο δρόμου, είναι ιδανικός σύντροφος.
Καλό είναι να αποκτήσετε Mαλινουά μόνο όταν είστε «αποφασισμένοι» και έχετε μια κάποια προηγούμενη εμπειρία στην ιδιοκτησία και την εκπαίδευση σκύλου. Αν δεν είστε προετοιμασμένοι για την ένταση της προσωπικότητας του θα τα βρείτε σκούρα γιατί τα Mαλινουά ό,τι κάνουν το κάνουν στα άκρα, είτε είναι δουλειά, είτε παιχνίδι, είτε, απλώς, λατρεία για το αφεντικό τους.
Η επιλογή ενός Μαλινουά είναι η καλύτερη απόφαση εάν αγαπάτε τα σκυλιά, σας αρέσει να τα φροντίζετε και περνάτε πολύ χρόνο με αυτά. Αν όμως εργάζεστε πολλές ώρες ταξιδεύετε συχνά ή έχετε δραστηριότητες που σας κρατούν μακριά τους, τότε ξεχάστε τα – δεν είναι για εσάς.
Αν έχετε άλλο κατοικίδιο, αποφύγετε την επαφή με κουτάβια μαλινουά αφού, πριν εκπαιδευτούν, είναι πολύ ενεργητικά με… έντονη προσωπικότητα.
Η τελική απόφαση
Μην την πάρετε μόνοι σας! Aποκτήστε Mαλινουά μόνον από εκτροφέα, αφού συζητήσετε αναλυτικά μαζί του και ξέρετε τι πραγματικά θέλετε. Τα σκυλιά αυτά, χωρίς αυτό να θεωρηθεί ελιτισμός, δεν είναι κατάλληλα για όλους. Έτσι, πριν αποφασίσετε, συζητήστε με τους ειδικούς.